Μέγα Σάββατον

Το Σάββατο, αφού συγκεντρώθηκαν οι αρχιερείς και οι φαρισαίοι στον Πιλάτο, τον παρακάλεσαν να ασφαλίσει τον τάφο του Ιησού για τρεις ημέρες διότι, καθώς έλεγαν οι θεομάχοι, «έχουμε υποψία μήπως οι μαθητές Του, αφού κλέψουν την νύχτα το ενταφιασμένο Του σώμα, κηρύξουν έπειτα στο λαό ως αληθινή την ανάσταση την οποία προείπε ο πλάνος εκείνος, όταν ακόμα ζούσε, και τότε θα είναι η τελευταία αυτή πλάνη, χειρότερη της πρώτης».

Αυτά είπαν στο Πιλάτο και αφού πήραν την άδεια του, έφυγαν και σφράγισαν τον τάφο τοποθετώντας εκεί για την ασφάλειά του κουστωδία, δηλαδή στρατιωτική φρουρά.

Η Αποκαθήλωση

Η εικόνα παρουσιάζει κάτω, δεξιά και αριστερά από το Σταυρό δύο ομίλους προσώπων:

την Παναγία με τις μυροφόρες αριστερά, τον Ιωάννη, τον Ιωσήφ και το Νικόδημο, δεξιά.

Στη μέση εικονίζεται ο νεκρός Κύριος που μόλις έχει αποκαθηλωθεί. 

Δεσπόζει στην εικόνα ενώνοντας τις δύο ομάδες. 

Είναι ο άξονας της σύνθεσης. Επάνω, κάτω από τις κεραίες του Σταυρού, πετούν άγγελοι. Είναι οι αντιπρόσωποι των αγγελικών δυνάμεων, που εξεπλάγησαν από το φόβο, όταν είδαν νεκρό το ζωοδότη Κύριο.

Σήμερον κρεμᾶται ἐπί ξύλου

Ἀντίφωνον ΙΕ' 

Ἦχος πλ. β'

Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου, ὁ ἐν ὕδασι τὴν γῆν κρεμάσας. (ἐκ γ'). 

Στέφανον ἐξ ἀκανθῶν περιτίθεται, ὁ τῶν Ἀγγέλων Βασιλεύς. 

Ψευδῆ πορφύραν περιβάλλεται, ὁ περιβάλλων τὸν οὐρανὸν ἐν νεφέλαις. 

Ῥάπισμα κατεδέξατο, ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τὸν Ἀδάμ. 

Ἥλοις προσηλώθη, ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας. 

Λόγχῃ ἐκεντήθη, ὁ Υἱὸς τῆς Παρθένου. 

Προσκυνοῦμέν σου τὰ Πάθη Χριστέ. (ἐκ γ'). 

Δεῖξον ἡμῖν, καὶ τὴν ἔνδοξόν σου Ἀνάστασιν.

Μεγάλη Παρασκευή

Την Παρασκευή, στέλνεται ο Ιησούς δέσμιος από τον Καϊάφα στον τότε ηγεμόνα της Ιουδαίας, Πόντιο Πιλάτο.

Αυτός, αφού τον ανέκρινε με πολλούς τρόπους και αφού ομολόγησε δύο φορές ότι ο Ιησούς είναι αθώος, έπειτα, για να ευχαριστηθούν οι Ιουδαίοι, τον καταδικάζει σε θάνατο, και αφού μαστίγωσε σαν δραπέτη δούλο τον Δεσπότη όλων, Τον παρέδωσε για να σταυρωθεί.

Από εκεί και πέρα ο Ιησούς, αφού παραδόθηκε στους στρατιώτες, γυμνώνεται, φοράει κόκκινη χλαμύδα, στεφανώνεται με ακάνθινο στεφάνι, κρατάει κάλαμο σαν σκήπτρο, προσκυνείται χλευαστικά, φτύνεται και χτυπιέται στο πρόσωπο και στο κεφάλι. 

Μετά, φορώντας πάλι τα ρούχα του και βαστάζοντας το Σταυρό, πηγαίνει προς το Γολγοθά, τον τόπο της καταδίκης, και εκεί, γύρω στην Τρίτη ώρα της ημέρας, σταυρώνεται μεταξύ δύο ληστών, βλασφημείται από αυτούς που είχαν πάει στο Γολγοθά μαζί του, μυκτηρίζεται από τους αρχιερείς, ποτίζεται από τους στρατιώτες με ξύδι ανακατεμένο με χολή. 

Η προσευχή είναι το πανίσχυρο όπλο

Τί πρέπει νὰ κάνουμε, εὑρισκόμενοι σ᾿ αὐτὸ τὸν αἰῶνα – σ᾿ αὐτὴ τὴ γῆ, γιὰ νὰ μείνουμε μὲ τὸ Χριστό;

Ἰδοὺ τί μᾶς συμβουλεύει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Ἕνα ὅπλο πανίσχυρο, ποὺ πρέπει πάντοτε νὰ ἔ­xουμε μαζί μας οἱ Xριστιανοί, εἶνε ἡ προσευχή. Nὰ μὴν εἴμαστε ἄοπλοι σ᾿ αὐτὴ τὴν σκληρὰ μάχη.

«Tὸ λοιπὸν προσεύχεσθε, ἀδελφοί, περὶ ἡμῶν» (Β΄ Θεσ. 3, 1).

Σ᾿ αὐτὰ τὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε, σᾶς παρακαλῶ πολύ, λέει ὁ ἀπόστολος, προσεύχεσθε γιὰ μένα. Ἕνας Παῦλος παρα­καλοῦσε τοὺς Xριστιανοὺς τῆς Θεσσαλονίκης, νὰ προσεύχωνται γι᾿ αὐ­τόν! Tὸ σκεφτήκατε αὐτό; Ἂν ὁ Παῦλος εἶχε ἀνάγ­κη ἀπὸ τὶς προσευχὲς τῶν Xριστιανῶν, πόσῳ μᾶλ­λον ἐμεῖς;

Ἀλλ᾿ ἐμεῖς αὐτὴ τὴν προσευχή, ποὺ εἶνε ὅπλο ἰσχυρὸ – πανίσχυρο γιὰ ὅλες μας τὶς ἀνάγκες, ὑλικὲς καὶ πνευματικές, τὴν ἀμελοῦμε.

Έχει ο Θεός

Όλο αυτό τον καιρό ακούμε διαρκώς για αλλαγές προς το χειρότερο σε όλους τους τομείς. Τα ήθη ολοένα και εκφυλίζονται, η κοινωνία μας αποσταθεροποιείται, τα οικονομικά τόσο του κράτους όσο και τα οικογενειακά μας μαραζώνουν, οι ηγέτες παντού σχεδόν ανύπαρκτοι, τα πρότυπα μένουν πλέον στα συναξάρια, τα ψυχολογικά μας, ολόιδια με τα οικονομικά (γιατί άλλωστε εξαρτήσαμε τα πάντα από το πόσα έχουμε). Έτσι λοιπόν η κατάσταση γύρω μας και μέσα μας διαγράφεται ολοένα και ζοφερότερη.

Από την άλλη μεριά η δική μας στάση ή αντίσταση απέναντι σε όλα αυτά παντελώς ανορθόδοξη. Εμείς οι Χριστιανοί Ορθόδοξοι Έλληνες στην πλειοψηφία μας χάνουμε το χαμόγελό μας, ξεχνάμε το «έχει ο Θεός» και αντί να πεισμώσουμε και να εργαστούμε συντόνως για να διαλύσουμε τα σκοτάδια που απλώνονται παντού, καθόμαστε μοιραίοι και άβουλοι συνάμα και γίναμε θεατές της ζωής μας, λες και ξαφνικά γίναμε όλοι κομμάτια ενός πεπρωμένου που δεν μπορούμε να αποφύγουμε.

Μα θα έλεγε κανείς «τι μπορούμε να κάνουμε».

Μπορούμε πρώτα να ζητήσουμε συγγνώμη από το Θεό για τα λάθη μας τα προσωπικά και συλλογικά που μας έφτασαν ως εδώ.

Μεγάλη Πέμπτη

Κατά τη Μ. Πέμπτη επιτελούμε ανάμνηση:

(α) Της νίψεως των ποδών των Αποστόλων υπό του Κυρίου,

(β) Του Μυστικού Δείπνου, δηλαδή της παραδόσεως σ' εμάς υπό του Κυρίου του Μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας, 

(γ) Της θαυμαστής προσευχής του Κυρίου προς τον Πατέρα Του και 

(δ) Της προδοσίας του Κυρίου υπό του Ιούδα. 

Εκείνο το βράδυ της Πέμπτης, πριν ν' αρχίσει το δείπνο ο Ιησούς σηκώνεται από το τραπέζι, αφήνει κάτω τα ιμάτιά του, βάζει νερό στο νιπτήρα και τα κάνει όλα μόνος Του, πλένοντας τα πόδια των Μαθητών Του. Με τον τρόπο αυτό θέλει να δείξει σ' όλους ότι δεν πρέπει να επιζητούμε τα πρωτεία. Μετά τη νίψη των ποδιών λέγει: «όποιος θέλει να είναι πρώτος, να είναι τελευταίος απ' όλους».

Πρώτα πήγε στον Ιούδα και μετά στoν Πέτρο, ο οποίος ήταν ο πιο ορμητικός απ' όλους και στην αρχή σταματάει το Διδάσκαλο, αλλά ύστερα όταν τον έλεγξε, υποχωρεί με τη καρδιά του. Αφού έπλυνε τα πόδια όλων, πήρε τα ιμάτιά Του και ξανά κάθισε. 

Η Μεγάλη Τετάρτη μας υπενθυμίζει τέσσερα σπουδαιότατα γεγονότα

Σήμερα η Μεγάλη Τετάρτη μας υπενθυμίζει τέσσερα σπουδαιότατα γεγονότα.

α) Τη νίψη των ποδών των Αποστόλων υπό του Κυρίου,

β) το Μυστικό Δείπνο,

γ) την προσευχή του Χριστού προς τον Πατέρα Του και

δ) τη φοβερά προδοσία του Κυρίου υπό του Ιούδα.

Στον κύκλο των μεγάλων προτύπων και υποδειγμάτων της μακροθυμίας και ταπεινώσεως του Κυρίου συγκαταλέγεται και η κίνηση του νιψίματος των ποδιών των μαθητών. Προχωρεί σ' αυτή την πράξη για να δηλώσει τη μεγίστη αξία της διακονίας.

Είπε στους μαθητές: «Ει ουν εγώ ένιψα υμών τους πόδας, ο Κύριος και ο Διδάσκαλος, και ημείς οφείλετε αλλήλων νίπτειν τους πόδας. Υπόδειγμα γαρ δέδωκα υμίν, ίνα καθώς εγώ εποίησα υμίν και υμείς ποιείτε» (Ιω. 13:14). Ο Νιπτήρ μας δείχνει το ιερό καθήκον της προσφοράς και διακονίας προς τον πλησίον μας.

Δεν μπορούμε όλοι να σηκώσουμε σταυρό όπως ο Χριστός, να φθάσουμε στη θυσία. Μπορούμε όμως να ζωσθούμε το λέντιον της αγάπης μας προς τον «έτερον», ο οποίος και αυτός είναι «κατ' εἰκόνα Θεού».

Το Μέγα Ευχέλαιο της Μεγάλης Τετάρτης

Σήμερα, Μεγάλη Τετάρτη, 
στις 15:00 το μεσημέρι
θα τελεστεί το Μυστήριο του Μεγάλου Ευχελαίου.

Κατά τη διάρκεια της τέλεσής του, διαβάζονται επτά Ευαγγέλια και επτά Ευχές. Ευλογείται έτσι το λάδι με το οποίο ο ιερέας «σταυρώνει» τους πιστούς στο μέτωπο, στο πηγούνι, στα μάγουλα και στις παλάμες.

Το Μυστήριο του Ευχελαίου, μπορεί να τελεστεί και εκτός ναού, όποτε το ζητήσει ένας πιστός από τον ιερέα της ενορίας του. Και τότε, όταν τελείται δηλαδή σε κάποιο σπίτι, διαβάζονται επτά Ευαγγέλια και επτά Ευχές.

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος εξιστορεί τι έγινε τη Μεγάλη Τετάρτη:

Μεγάλη Τετάρτη

Κατά τη Μ. Τετάρτη επιτελούμε ανάμνηση:

(α) του γεγονότος της αλλείψεως του Κυρίου με μύρο από μια πόρνη γυναίκα.

Επίσης φέρεται στη μνήμη μας, (β) η σύγκλιση του Συνεδρίου των Ιουδαίων, του ανωτάτου δηλαδή Δικαστηρίου τους, προς λήψη καταδικαστικής αποφάσεως του Κυρίου, καθώς και (γ) τα σχέδια του Ιούδα για προδοσία του Διδασκάλου του.

Δύο μέρες πριν το Πάσχα, καθώς ο Κύριος ανέβαινε προς τα Ιεροσόλυμα, κι ενώ βρισκόταν στο σπίτι στου λεπρού Σίμωνα, τον πλησίασε μια πόρνη γυναίκα κι άλειψε το κεφάλι Του με πολύτιμο μύρο. Η τιμή του ήταν γύρω στα τριακόσια δηνάρια, πολύτιμο άρωμα και γι' αυτό οι μαθητές την επέκριναν και περισσότερο απ' όλους ο Ιούδας. Γνώριζαν οι μαθητές καλά πόσο μεγάλο ζήλο έδειχνε πάντοτε ο Χριστός για την ελεημοσύνη προς τους φτωχούς.

Ο Χριστός όμως την υπερασπίσθηκε, για να μην αποτραπεί απ' το καλό της σκοπό. Ανέφερε μάλιστα και τον ενταφιασμό Του, προσπαθώντας να αποτρέψει τον Ιούδα από τη προδοσία, αλλά μάταια. Τότε απέδωσε στη γυναίκα την μεγάλη τιμή να διακηρύσσεται το ενάρετο έργο της σε ολόκληρο την οικουμένη.

Ετοίμασε τη λαμπάδα

Ετοιμάσου, αδελφέ μου, ετοιμάσου για την υποδοχή του ουράνιου Νυμφίου, του υπερένδοξου Κυρίου Ιησού Χριστού. 

Ιδού, «έρχεται εν τω μέσω της νυκτός, και μακάριος ο δούλος ον ευρήσει γρηγορούντα, ανάξιος δε πάλιν ον ευρήσει ραθυμούντα». 

Ξύπνα, ετοίμασε τη λαμπάδα της καρδιάς σου. «Ανάστα, τί καθεύδεις; το τέλος εγγίζει και μέλλεις θορυβείσθαι». 

Γέρων Εφραίμ Φιλοθεΐτης: «Τον νυμφώνα σου βλέπω»

«Tον νυμφώνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ· λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής, Φωτοδότα και σώσόν με», ψάλλει η Εκκλησία μας.

Η ψυχή του χριστιανού, η μετανοημένη ψυχή, αυτή που έχει συναίσθηση της αμαρτωλότητος και της ευθύνης, στρέφει τα μάτια της προς τον Νυμφίον της Εκκλησίας και γοερώς αναφωνεί: «Σωτήρα μου, Ευεργέτα μου, Συ που σταυρώθηκες για μένα την αμαρτωλή ψυχή· δεν έχω χιτώνα καθαρό, χιτώνα λελαμπρυσμένο από τα δάκρυα και την μετάνοια· ένδυμα δεν έχω αγνό. Πώς θα παρουσιασθώ ενώπιόν Σου, Ουράνιε Νυμφίε κάθε μετανοημένης και καθαράς ψυχής!

Ο νυμφώνας Σου είναι κεκοσμημένος, είναι θαυμάσια στολισμένος και όμορφος. Εγώ όμως δεν έχω ένδυμα, ίνα εισέλθω και κατοικήσω αιωνίως εν αυτώ. Σε παρακαλώ, Σε ικετεύω, Ουράνιε Νυμφίε της ψυχής μου, λάμπρυνόν με· καθάρισε το ένδυμα της ψυχής μου, δώσε μου τα απαιτούμενα μέσα καθάρσεως για να λαμπρυνθή το ένδυμα αυτό και να αξιωθώ να γίνω μέτοχος, να γίνω άξιος να κατοικήσω μέσα σ’ αυτόν τον ουράνιο και αιώνιο νυμφώνα Σου».